Cemal Günay

Maasmechelen heeft heel diverse bewoners met verschillende culturele achtergronden. Voor een deel is dat het gevolg van de mijnen, die op zoek gingen naar buitenlandse arbeiders. Maar buiten de grote migrantengroepen (Turken, Italianen) wonen hier ook vertegenwoordigers van kleinere culturen die minder bekend zijn.

Zij zijn verrijkende en fascinerende medeburgers, als we ons openstellen voor hun tradities en eigenheden.

Vandaag stellen we iemand voor van de Zaza, een etnische minderheid in Turkije.Cemal Güray is afkomstig van de stad Tunceli, centraal gelegen in Oost-Anatolië, meer bepaald in de landstreek Dersim (die ongeveer samenvalt met de provincie Tunceli). Eeuwenlang is dit het kerngebied van de Zaza, die een eigen Iraanse taal spreken, het Zazaki. Er is heel weinig geweten van hun geschiedenis, omdat ze pas recent een geschreven taal hebben, en omdat hun geschiedenis ontkend werd door de overheersende volkeren. Ook hun huidige status is weinig gedocumenteerd, omdat er in Turkije geen talentellingen georganiseerd worden. Ze zijn met minstens 1 miljoen, misschien zelfs met 3 miljoen.

Naast hun taal is ook hun muzikale traditie eigentypisch, met aparte instrumenten en volksdansen. De Zaza werden gekenmerkt door een open cultuur met vele religieuze stromingen: soefisme, christendom, mazdeïsme, ... In de loop van hun tumultueuze geschiedenis met bloedige onderdrukking is hier veel van verloren gegaan. Momenteel is Tunceli wel de enige provincie in Turkije met een Alevitische meerderheid. Daardoor wordt de bevolking gediscrimineerd om culturele én religieuze redenen.Onderdrukking en discriminatie hebben een zware tol geëist. Tot voor kort moesten de inwoners een boete betalen als ze hun eigen taal durfden spreken. Maar ook de economische leefomstandigheden gingen van kwaad tot erger, tot en met ontruimingen van dorpen.

Om al deze redenen trok Cemal 23 jaar geleden naar Europa. 13 jaar geleden belandde hij vanuit Nederland in België. Momenteel is hij een van onze Mechelaars. Hij is een minzaam man met een opmerkelijke kennis. Vlakbij de kerk van Mechelen-aan-de-Maas baat hij een eethuisje uit met de naam Kalan (de oude historische benaming van zijn geboortestad Tunceli). Hij bereidt er o.a. pitta's, pizza's, belegde broodjes en spaghetti's, en verkoopt ze aan democratische prijzen.